Każde z przedstawionych w tym tomie opracowań stanowi mniej lub bardziej obszerne i jednocześnie autonomiczne dzieło przygotowane z zachowaniem wszelkich wymogów warsztatowych stawianych pracom naukowym. W większości powstały one bowiem w oparciu o liczne i bogate kwerendy archiwalne bądź przeprowadzone w źródłach publikowanych, choćby takich jak regulaminy i instrukcje oraz wspomnienia i relacje. Ich uzupełnieniem, z reguły, były obszerne badania i studia w odpowiedniej literaturze przedmiotu po części obcojęzycznej, jak choćby w niemieckiej oraz w angielskiej i rosyjskiej. Poza tym, co jest oczywiste, poszukiwania te objęły też bardzo przydatną w wielu wypadkach literaturę polskojęzyczną. W wyniku tego po raz kolejny powstała publikacja, która omawia cały szereg bądź to zupełnie nieznanych, bądź też niedostatecznie opisanych przez dotychczasową polską historiografię zagadnień dotyczących szeroko pojętej tematyki artyleryjskiej. Poza tym może stanowić ona również istotną oraz ważną i jednocześnie w wielu aspektach nowatorską kontynuację badań prowadzonych w tych kwestiach zarówno w Polsce jak i w innych krajach już od końca XIX w., a także będących ich efektem opublikowanych wcześniej oraz w ostatnich latach osiągnięć historyków polskich i obcych. Ponadto, podobnie jak tom 1 Wśród dymu i ognia. Studia i materiały do dziejów artylerii polskiej i obcej, otwiera ona również nowe pola badawcze i wytycza dalsze kierunki badań tego typu. Jednocześnie porządkuje też i uzupełnia cały szereg elementów naszej dotychczasowej wiedzy z zakresu dziejów artylerii polskiej i obcej, przede wszystkim okresu nowożytnego oraz artylerii Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej. Wszystkie zamieszczone w 2 tomie Wśród dymu i ognia. Studia i materiały do dziejów artylerii polskiej i obcej opracowania, w miarę możliwości, zaopatrzone zostały w odpowiednio dobrany materiał ilustracyjny. Częściowo złożony jest on z ikonografii pochodzącej z epoki lub też przedstawiającej oryginalne, nadal wykorzystywane w licznych flotach wojennych bądź też zabytkowe uzbrojenie lub postacie artylerzystów.
Autor
Aleksander Smoliński (red.)
